terugblik: Leiders voor Morgen event

Serious gaming: in onrealistische situatie spelen echte vaardigheden

“We hebben nog nooit meegemaakt dat de opdracht op dezelfde manier werd gedaan”, vertellen Martha van Geluktwerkt en Jeffrey van JGM serious eXperiences.

Dat zegt direct ook veel over de praktijk van samenwerken en het scala van gebeurtenissen wat zich daar in een team kan voltrekken. En hoe moeilijk het soms is daarmee om te gaan. JGM en Geluk Werkt zijn gespecialiseerd in het begeleiden van teamontwikkeling en bieden serious game programma’s waarin teams een vage, onrealistische opdracht krijgen. Alles wat er tijdens het uitvoeren van het spel gebeurt, is echter wel te relateren aan de praktijk. Jeffrey en Martha leggen uit waarom het oefenen met nieuw gedrag in een serious game werkt: “De emoties zijn een reflectie van hoe mensen in hun werk zitten. Emoties zijn besmettelijk en doen dus veel in teamdynamiek. We maken de gewenste impact met de (zelf-)reflectie op hoe het team en de teamleden daarmee omgaan. Die kun je transfereren naar de praktijk.”

Deelnemers aan de workshop van Leiders voor Morgen, JGM en Geluk Werkt hebben dit vorige week aan den lijve ervaren. Het lijkt allemaal nep. Zodra het spel begonnen is, is dat gevoel direct weg. Rollen worden verdeeld, taken worden opgepakt…In het proces gebeurt vervolgens van alles van positief tot “explosief”: lukt het niet de opdracht te vervullen, dan gloort “boem en doem” (in dit geval moest een bom onschadelijk gemaakt worden). De spanning stijgt steeds verder tijdens het uitvoeren van de opdracht, terwijl de timer richting deadline tikt. Iedereen weet dat we een spel spelen en toch is de betrokkenheid hoog, zijn mensen geconcentreerd bezig.

Dat geldt ook weer voor de volgende ronde, waarin teams de kans krijgen de geleerde lessen van de vorige sessie toe te passen. Een observator en het team zelf hebben de eerste sessie geëvalueerd. Het hele proces wordt begeleid door de “spelleider”. Afspraken voor het verbeteren van de strategie en prestaties worden gemaakt en het spel begint weer. Er is sprake van verdieping, mensen zetten elkaar in op talent, er is al wat meer vertrouwen. Alles is nodig: rust, tempo, stilte, spreken, overzicht, focus op je eigen handelen, de teameffectiviteit, complimenten en sneren.

Jeffrey: “Het is geheel afhankelijk van een doel dat een team heeft waarop wordt ingezet. We werken met wat onder de ijsberg zit: een belangrijke spelregel is dat deelnemers nieuwsgierig naar elkaar zijn en dus naar wat zich onder de oppervlakte bevindt. We zoomen in op de leerstijlen om alle deelnemers optimaal te kunnen laten profiteren van de experience.”

De deelnemers zijn achteraf verbaasd over wat er al kan gebeuren tijdens de drie proefronden in de workshop. Mensen kenden elkaar in dit geval niet en hebben toch al meer of minder succesvol samen gewerkt. Het geeft inzicht en ideeën voor inzet van serious games in eigen werk of voor opdrachtgevers. “Ik zie veel mogelijkheden voor teams van operationeel leidinggevenden. Daar zien we vaak veel niveauverschillen. Het is lastig om de waan van de dag te overstijgen. Dat zou je met dit inzichtelijk kunnen maken en verbeteren”, concludeert een zelfstandige organisatieadviseur. Martha:  “Vergis je niet in het spelelement. We pakken pittige problemen aan. We krijgen wel aanvragen voor een leuke teammiddag, maar dat is niet onze focus. Bedrijven, instellingen, overheidsorganisaties komen bij ons met een probleem, die in programma’s met een spelelement net zo wordt uitgespeeld als in hun dagelijkse werk. Wij geven de handvatten om de problemen aan te pakken.”