‘Moed’ Moet, interview met Gerjan Haan

In onze reeks interviews voor Leiders voor Morgen verzamelen we verhalen. Verhalen om van elkaar te leren, te inspireren, ideeën op te doen. Wat vinden de mensen belangrijk? Wat is “goed” als we het over leiderschap hebben? Hoe zien mensen dat? Wat betekent toekomstgericht en hoe vullen leiders dat vandaag in? We gaan ontdekken of er een rode draad in zit of juist niet. Helpen deze verhalen om toekomstgerichter te sturen? Oftewel: hoe kunnen samen het verschil maken? Gebruiken we andere woorden voor hetzelfde, of andersom? Wat leeft er zoals en wat werkt voor mensen en waarom? Is er “one best way”? En zo ja, moet of kun je je daarop aanpassen of vooral authentiek blijven en keuzes maken die daarbij passen?

Moed moet

Deze keer ontmoeten we Gerjan Haan. Gerjan is na een lange loopbaan in HR recent afgestudeerd op ‘moedig leiderschap’ voor zijn master Strategy & Leadership. Hij focust zich daar nu ook op in zijn dienstverlening van HAGA Organisatieadvies en Ontwikkeling. Gerjan: “Ik ben ervan overtuigd dat moedig zijn moet in leiderschap. In onze veranderende wereld kunnen we niet meer hetzelfde doen als we gewend zijn. Met proberen te begrijpen, analyseren en vooral beheersen gaan we de onzekerheden die voorliggen niet aanpakken. Als we proberen controle te houden, houden we de verandering tegen die we juist moeten omarmen. Meebewegen zonder precies te weten wat en hoe. Dat vraagt moed.”

Van risicobeperken naar trotseren van onzekerheid

Gerjan haakt hiermee in op de visie van bekende namen als Brené Brown (Durf te leiden) en Jan Rotmans, die adviseert de chaos in de wereld te omarmen. “Het bewustzijn dat de vluchtigheid, onzekerheid, complexiteit en ambiguïteit van de maatschappelijke, politieke en economische vraagstukken iets van ons vraagt, is er inmiddels wel. Dat bewustzijn omzetten naar de praktijk, is nog een uitdaging. Men is nog te vaak gericht op risicobeperking: bij twijfel vooral niet doen. En daar zit de essentie van wat deze tijd van leiders vraagt: je niet meer laten tegenhouden door twijfel, Artificial Intelligence is een goed recent voorbeeld. Het is ineens ontzettend snel opgekomen, er is veel over te doen, maar het is nog heel onduidelijk welke impact het heeft of gaat krijgen en hoe het echt vorm gaat krijgen. Met de huidige kennis kunnen we dit vooraf niet bepalen. Met moed kun je de onzekerheid trotseren en vanuit kracht stappen nemen.”

De magische mix van kenmerken van moedig leiderschap

Ongeveer 25% van de bedrijven c.q. leidinggevenden past het al toe. Wat doen ze dan? Waarmee zijn ze succesvol? Gerjan: “Allereerst hebben ze een duidelijke persoonlijke drive en een scherp hoger doel voor de organisatie. Dat is echt een absolute voorwaarde. Als dat ‘vuur’ niet duidelijk is voor iemand zelf en de organisatie, gaat het niet leven en komt het niet van de grond. Je ziet dat er dan drie vormen van moed zijn die mensen vertonen: de vorm die met oppositie kan omgaan, ‘creërende’ moed die naar iets nieuws beweegt, en tot slot de volharding. Hiermee trotseren deze leiders belemmeringen en risico’s die te maken hebben met tegenwerkende krachten zoals sociale isolatie, reputatieschade, schaamte. Als je dit koppelt aan het hebben van een hoger doel, een purpose voor jezelf en medewerkers heb je de kracht om kansen te pakken en keuzes te maken. En tot slot: alleen red je dit niet. Het lukt alleen als je gezamenlijk de schouders zet onder een verhaal waar iedereen in gelooft, met alle onzekerheden die dat ook met zich meebrengt.”